skip to main content
Site banner
English | Māori

Rauemi

Water Safety New Zealand ēnei rauemi i waihanga.
He mea tautoko nā Te Tāhuhu o te Mātauranga.
He rauemi whakaako ki roto i te akomanga, ki waho raini. Ko te whāinga nui, kia ako ngā tamariki ki ngā tikanga wai,kā mutu, ka ruku ngā tamariki ki te rētōtanga o te hononga o te māori ki te wai, me ōna tini āhuatanga, arā, ko te whakapapa, ko te mātauranga, ko ngā tikanga.

 


Ki raro i te wāhanga hauora o Te Marautanga o Aotearoa, kua tapirihia nei ngā mahi whakaako me ngā mahi whakamātautau. He toronga whāiti ōna ki ngā mahi hangarau, Te Reo Māori, me ngā akoranga hapori (ki te kore ēnei kaupapa e noho tuakana ana). Ka noho ko Te Marautanga o Aotearoa hei whāriki e whakamana ana i te tamaiti, ki te kawe i ngā akoranga me ngā wawata o tōna ao Māori.
Ka mōhio pū ia ki ōna tini hononga ā whakapapa, ā wairua, ā tinana, ā hinengaro hoki.

E tipu ai te pakiaka tangata, me whakatō he purapura wairua. Whakahaukūtia te whenua ki te waiora pūmau kia puta ai ko te
Hauora.

Learning Context / Kaupapa

Waiora – Te hauora me te whanakētanga o te tangata – ngā tikanga haumaru.
Taiao – Te ora o te taiao – ngā hononga o te hunga tangata me te taiao.
Tangata – Te hunga tangata - ngā āhuatanga o te ao Māori.

Karakia / Waiata

Kua kohia ētahi karakia, ētahi waiata hoki hei rauemi e hāpai i ngā mahi. Tirohia ngā āpitihanga.

Tikanga

Mā te tikanga tātou e ārahi tika ki ngā mahi i te wai. Mā te whakapapa, mā te mātauranga ēnei tikanga e ora ai.

 
 


Hauora

Kua whiria ēnei rauemi ki ngā kaupapa e whā:

Waiora – Te hauora me te tupu o te tamaiti

Piki mai, kake mai. Homai te waiora ki ahau.

Ki konei, ruku atu ai ngā ākonga ki ngā wāhanga hauora (kai, me ngā āhuatanga o te tinana) e tika ai tōna oranga ā hinengaro, ā tinana, ā wairua hoki.
Ka wānanga hoki i ngā āhuatanga mo te whanaketanga, me ngā tikanga haumaru.

Koiri - Te korikori me te whakaatu pūkenga

Ko te piko o te māhuri, tērā te tupu o te rākau.
Ki konei ruku atu ai ngā ākonga ki ngā āhuatanga o te korikori tinana. Ka whai wāhi hoki ki te whakaatu i ngā pūkenga kua akongia e rātou.

Taiao - Hauora me te taiao

Hāhā te whenua, hāhā te tangata.
Ka wānanga tahi ngā ākonga i ngā tini hononga mauroa o te tangata ki te taiao, kā mutu, he aha hoki ngā mahi whakarauora i te taiao.

Tangata - Te tangata me ōna hononga

He taura taonga e motu, he taura tangata e kore e motu.

Ka wānanga tahi ngā ākonga i ngā tini hononga o te tangata, ki a ia anō, ki tētahi atu hoki. E whā ngā wāhanga o te hauora.

Te wairua

He hononga nui tō te wairua ki tā te tirohanga māori. No reira, ka aro tēnei kaupapa ki ngā tikanga māori, ki ngā kawa, waihoki, ki te reo māori.
He mea ārahi tēnei kaupapa i ngā mahi whakaako, me ngā mahi ako, kia haumaru, kia ao māori i ngā wā katoa.

 

Lessons

ACHIEVEMENT OBJECTIVES: Over the course of the programme which may take several years, tamariki learn:

 

Te tautohu i ngā momo wai o Aotearoa

  • Ngā āhuatanga o ngā momo wai ki ō rātou ake takiwā

  • Ngā kōrero, hītori me te hirahira o ngā momo wai

  • Ngā tikanga haumaru ki ngā momo wai

AKORANGA WHĀNUI

He take tō te ingoa

  • Te take i ingoahia ai ngā wāhi o te kainga, hapori, takiwā, ā puta noa i Aotearoa.

  • Mai rānō, he kaiwhakatere ngā tupuna. Ko Kupe tēra nānā i hoea tuatahi ai te moana nui ā

Kiwa i Hawaiki, ki Aotearoa nei. E ai ki ngā kōrero, na Maui tēnei whenua i hī ake. No reira, he tohunga ngā tūpuna ki te tautohu me te whakamārama mai i ngā tini āhuatanga o te wai.

AKORANGA WHĀNUI

Ngā tikanga haumaru tawhito

  • Ngā tikanga haumaru o ngā mātua tūpuna ki ngā momo wai.

  • Ngā tikanga haumaru i ēnei rā, i mua, i waenganui, whai muri hoki i ngā momo mahi ki ngā momo wai

  • Me pēhea te whakamahi i ēnei tikanga tawhito, tikanga hou hei whakaruruhau ki ngā momo wai katoa

AKORANGA WHĀNUI

Ngā tikanga whai oranga ki ngā momo wai katoa

  • Ngā ture e whā

  • Te āta whakarongo me te pānui i te wai

  • Ngā tikanga whai oranga ki ngā momo wai katoa

AKORANGA WHĀNUI

Kia rite kia mānu

  • Ngā tikanga, rauemi me ngā rautaki mānu nō ngā pūrākau
  • Ngā rautaki mānu
  • Te matapae, te whakamātau me te arotake i te painga o ngā rauemi nō ia rā hei rauemi mānu

AKORANGA WHĀNUI

Tō tātou awa

  • Ngā āhuatanga o te rangahau, te whakawā me te tuku pātai mō tetahi awa nō te kainga

  • Ngā āhuatanga motuhake o te awa

AKORANGA WHĀNUI

Te takutai moana me te ngutu awa

  • Ngā whakatūpatotanga o tātahi, o te ākau tokatoka, me te ngutu awa hoki.

  • Ngā rautaki hei whakaheke i nga mōreareatanga o te takutai.

AKORANGA WHĀNUI

 

Other Resources

 


Water Skills for Life is the national standard for aquatic education in Aotearoa primary schools. It is generally learnt in the pool.

Click here for the full Set of teaching resources.


More people drown in rivers than in any other aquatic environment in Aotearoa.

Click here for the full RiverSafe teaching resources.


Gain insight into the relationship and connection between Māori and wai.  

Click here for research.

 

 

 

+ Text Size -